Przewlekła niewydolność żylna kończyn dolnych
Przewlekła niewydolność żylna (PNŻ) jest chorobą cywilizacyjną, wywołaną długotrwałym poszerzeniem naczyń żylnych i związanym z tym wzrostem ciśnienia żylnego. Schorzenie rozwija się latami i wywołane jest niewydolnością zastawek żylnych. Niewydolność zastawek powoduje, że krew, zamiast swobodnie przepływać w kierunku serca, cofa się i zaczyna napierać na ściany naczyń (refluks żylny). Naczynia żylne pod wpływem napierającej krwi zaczynają się stopniowo poszerzać, a wraz z upływem lat zalegająca w naczyniach krew żylna zaczyna wywoływać zmiany chorobowe w otaczających tkankach.
Pierwszy etap choroby wywołuje ból nóg, uczucie ciężkości nóg, obrzęk stóp, kostek, które nasilają się wieczorem. Towarzyszą temu bolesne skurcze, uczucie palenia i rozpierania w nogach.
W kolejnym etapie choroby pojawiają się żylaki. Początkowo są to pajączki, teleangiektazje, stopniowo pojawiają się niewydolne poskręcane naczynia żylne - żylaki.
Nieleczone żylaki kończyn dolnych prowadzą do zmian troficznych skóry podudzi, przebarwień, wyprysku skórnego, ostatecznie do owrzodzeń.
Zmiany troficzne powstają w zaawansowanej postaci choroby i wynikają z utraty elastyczności skóry, która staje się cienka i błyszcząca, pokryta brunatnymi przebarwieniami.
Jednym z możliwych niekorzystnych powikłań choroby żylnej jest zakrzepica żył głębokich lub powierzchownych.
Podstawowym badaniem w diagnostyce chorób żylnych pozwalających określić przyczynę i stopień zaawansowania choroby żylnej jest badanie USG metodą Dopplera. Jest to badanie bezpieczne, bezinwazyjne i bezbolesne.
Żylaki
Żylakami określa się wydłużenie i poszerzenie żyły, w wyniku którego uzyskuje ona kręty przebieg. Tendencję do tworzenia żylaków mają głównie żyły na nogach.
Wśród zmian żylnych rozróżniamy:
- Teleangiektazje (pajączki naczyniowe), które są poszerzonymi żyłkami położonymi płytko w skórze. Mają głównie znaczenie kosmetyczne i rzadko wywołują dolegliwości bólowe.
- Żylaki siatkowate to siatka krętych żyłek znajdujących się pod skórą, najczęściej w dole podkolanowym lub na bocznej powierzchni łydki lub uda. Nie są bolesne i rzadko powodują obrzęk.
- Żylaki głównych pni żylnych. Żylaki żyły odpiszczelowej i odstrzałkowej to najczęstsza postać żylaków powodująca dolegliwości. Widoczne są najczęściej na przyśrodkowej powierzchni kończyny (tzw. żylaki żyły odpiszczelowej), lub na tylnej powierzchni łydki (tzw. żylaki żyły odstrzałkowej) i zwykle dają dolegliwości w postaci objawów tzw. przewlekłej niewydolności żylnej.
Leczenia wymagają wszystkie żylaki potwierdzone w badaniu USG Doppler I sprawiające dolegliwiości, przy czym niewielkie żylaki nie powodujące dolegliwości stanowią głównie problem kosmetyczny.
Bezwzględnej interwencji chirurgicznej wymagają:
- duże obrzęki i bóle kończyn dolnych utrudniające funkcjonowanie
- pojawienie się zmian zapalnych i przebarwień skóry na łydce i w okolicy kostki
- pojawienie się objawów sugerujących zapalenie żyły: silny ból, zaczerwienienie, bolesne, napięte stwardnienie na przebiegu żylaka
- krwawienie z żylaka w razie krwawienia najlepiej położyć się i unieść nogę wysoko, co w ciągu kilku minut powinno zmniejszyć krwawienie.
Żylaki operowane (1-4 tyg)
Żylaki po operacji (1-2 msc)
W medycynie nie ma obecnie skutecznych metod naprawy uszkodzonych naczyń żylnych. Często metody leczenia się uzupełniają, a czasami stosuje się je zamiennie. Nie istnieje jedna, najskuteczniejsza metoda! Wszystkie metody leczenia sprowadzają się do usunięcia z krwiobiegu uszkodzonych, zmienionych żylakowato naczyń, bądź ich unieczynnienia substancjami chemicznymi co w dalszym etapie prowadzi do ich samowchłonięcia.
Metody leczenia żylaków kończyn dolnych dzielą się na:
- nieinwazyjne (zachowawcze);
- małoinwazyjne:
- skleroterapia z użyciem piany
- zamykanie naczyń z użyciem kleju
- laseroterapia
- krioterapia
- zamknięcie naczyń przy pomocy pary wodnej, fal radiowych
3. metody chirurgiczne klasyczne
- Leczenie zachowawcze żylaków polega na leczeniu objawowym i nie powoduje zniknięcia żylaków, które już powstały. Terapia objawowa szczególnie w nasilonych obrzękach i “ciężkich nogach” polega na stosowaniu leków flebotropowych i maści uszczelniających naczynia.
Osobiście w leczeniu zachowawczym zalecam kompresjoterapię (leczenie uciskowe) i farmakoterapię flebotropową.
- Leczenie małoinwazyjne
Skleroterapia
Skleroterapia to nowoczesna metoda leczenia żylaków. Terapia polega na zamykaniu żył przy użyciu substancji chemicznej. Skleroterapia jest niezwykle skuteczna, a przy tym bezpieczna, małoinwazyjna i uniwersalna. Stosowana jest ambulatoryjnie i nie wpływa na funkcjonowanie pacjenta po zabiegu (przy czym zaleca się powstrzymanie od intensywnego wysiłku fizycznego bezpośrednio po zabiegu). Jako zabieg nieobciążający może być stosowana u chorych w podeszłym wieku, z licznymi schorzeniami, stanowiącymi przeciwwskazanie do zabiegów w znieczuleniu ogólnym.
Zabieg skleroterapii stosuje się w leczeniu dużych żylaków, żył siatkowych i pajączków naczyniowych (teleangiektazje). Metodę z powodzeniem stosuje się również w przypadku niegojących się owrzodzeń żylnych. W tych schorzeniach skleroterapia eliminuje otwartą metodę chirurgiczną, która ze względu na obecność ran niosłaby ze sobą duże ryzyko powikłań infekcyjnych. Skleroterapię można skutecznie łączyć z innymi metodami leczenia, można za jej pomocą zamykać żylaki podczas zabiegu operacyjnego, likwidować pajączki pozostałe po zabiegu operacyjnym lub leczyć żylaki nawrotowe.
Zabieg skleroterapii jest praktycznie bezbolesny i polega na wstrzyknięciu do chorobowo zmienionych naczyń specjalnego roztworu (substancji obliterującej), który powoduje ich natychmiastowe obkurczenie. W wyniku zabiegu ściana żyły ulega zmianom zapalnym, a samo naczynie staje się niedrożne i ostatecznie jako niepotrzebne zostaje wchłonięte przez organizm, nie pozostawiając zmian. Skleroterapia znacznie poprawia jakość życia pacjenta, usuwa dolegliwości bólowe wywołane chorobą żylakową, poprawia wygląd estetyczny kończyn dolnych. Dodatkowo w stosunku do metod operacyjnych otwartych znacznie zmniejsza ryzyko wystąpienia powikłań. Należy pamiętać, że optymalny efekt uzyskuje się najczęściej po kilku miesiącach, a samemu zabiegowi najlepiej poddać się w jesieni lub w zimie, z uwagi na bezwzględną konieczność unikania narażenia ostrzykiwanych miejsc na działanie promieni słonecznych.
- Leczenie operacyjne klasyczne - operacja Babcocka (metoda polega na całkowitym, bezpowrotnym usunięciu chorych żył)
Osobiście stosuję kombinację leczenia metodą klasyczną połączoną ze skleroteraią i laseroterapią drobnych naczyń. Przyjęta przez mnie metoda gwarantuje najwyższą skuteczność przy minimalizacji nawrotów i wysoki efekt estetyczny. Małe żylaki w szczególności pajączki i teleangiektazje usuwam za pomocą skleroterapii i osiągam bardzo dobre efekty leczenia, również efekty estetyczne.
Zakrzepowe zapalenie żył (zakrzepica)
Zakrzepowe zapalenie żył głębokich lub powierzchownych jest częstym powikłaniem choroby żylnej.
Należy zaznaczyć, że zakrzepowe zapalenie żył może wystąpić także osób całkowicie zdrowych bez jakichkolwiek chorób żylnych.
W zależności od miejsca w którym powstaje zakrzep, zakrzepicę dzielimy na:
- dystalną, czyli taką, która dotyczy dalszego odcinka kończyny; jest to najczęstszy typ zakrzepicy, dotyczy żył łydki; zwykle przebiega bezobjawowo, ustępuje samoistnie i wiąże się z małym ryzykiem klinicznie istotnej zatorowości płucnej; może ulegać powiększaniu do zakrzepicy proksymalnej
- proksymalną, która dotyczy żyły podkolanowej, żył udowych, żył biodrowych i żyły głównej dolnej; zwykle objawowa, stwarza duże zagrożenie masywną zatorowością płucną
- obrzęk bolesny – jest to ostra postać masywnej zakrzepicy żylnej większości
Objawy zakrzepicy żył kończyny dolnej
- ból łydki podczas chodzenia
- obrzęk łydki lub całej kończyny zwykle jednostronny
- bolesność uciskowa, niekiedy z bólem kończyny również w spoczynku
- ocieplenie kończyny
- poszerzenie żył powierzchownych utrzymujące się przy uniesieniu kończyny pod kątem 45°
- czasem stan podgorączkowy lub gorączka
Zakrzepica wymaga pilnej interwencji chirurga, diagnostyki USG Doppler i podjęcia intensywnego leczenia przeciwzakrzepowego. Brak reakcji grozi zatorowością płucną w konsekwencji śmiercią.
Owrzodzenia żylne podudzia
Konsekwencją nieleczonej, zaawansowanej niewydolności żylnej są owrzodzenia, które dość często ulegają zakażeniom bakteryjnym. Skóra na nogach pęka nawet z pozoru błahych powodów, takich jak noszenie zbyt ciasnych skarpet, zadrapanie czy uderzenie.
Leczenie owrzodzeń jest skomplikowane i wymaga wielokierunkowych działań chirurgicznych.
Osobiście stosuję kompilację różnych metod z przeszczepami skórnymi włącznie. Osiągam bardzo dobre wynika leczenia rozległych owrzodzeń żylnych, często leczę chorych z wieloletnimi ranami i osiągam efekt całkowitego wyleczenia.
Leczenie owrzodzeń jest dziedziną w której się specjalizuję.